Ochrona ludności jest jednym z podstawowych obowiązków państw europejskich. Jednak w Polsce obszar ochrony ludności i obrony cywilnej od dłuższego czasu wymagał kompleksowej regulacji, adekwatnej do zmieniającej się rzeczywistości oraz pojawiających się nowych zagrożeń wewnętrznych i zewnętrznych.

Wejście w życie ustawy z 11 marca 2022 r. o obronie Ojczyzny dodatkowo spowodowało lukę prawną w tym obszarze, gdyż usunięte zostały przepisy w zakresie funkcjonowania obrony cywilnej oraz Szefa Obrony Cywilnej Kraju.

Projekt ustawy OC

W Ministerstwie Spraw Wewnętrznych i Administracji, w wyniku prac prowadzonych od początku roku, został opracowany projekt ustawy, która tworzy kompleksowy system ochrony ludności i obrony cywilnej w naszym kraju.

Zasadniczym celem ustawy o ochronie ludności i obronie cywilnej jest wypełnienie społecznego zapotrzebowania na bezpieczne i odporne środowisko cywilne w kontekście zagrożeń militarnych i pozamilitarnych. Ustawa koncentruje się na bezpieczeństwie obywateli i nie wpływa na swobody obywatelskie.

Projektowana ustawa określa m.in.:

• zadania ochrony ludności w czasie pokoju i w czasie wojny;
• organy i podmioty realizujące zadania ochrony ludności;
• zasady planowania ochrony ludności i obrony cywilnej;
• zasady funkcjonowania systemu wykrywania zagrożeń oraz ostrzegania, powiadamiania i alarmowania o zagrożeniach;
• zasady użytkowania i ewidencjonowania obiektów zbiorowej ochrony;
• zasady funkcjonowania i organizację obrony cywilnej oraz sposób powoływania personelu do obrony cywilnej.

A za ochronę ludności ma odpowiadać nie komendant Państwowej Straży Pożarnej – jak było dotychczas – a minister właściwy do spraw wewnętrznych. W razie ogłoszenia stanu wojny to on będzie szefem obrony cywilnej. Nowym podmiotem w systemie będzie Rządowy Zespół Ochrony Ludności.  Projekt przewiduje powstanie korpusu ochrony cywilnej.  Skupiać ma podmioty, które już dziś zajmują się ogólnie ratownictwem. W skład korpusu ma wchodzić: Personel obrony cywilnej oraz
Krajowa rezerwa obrony cywilnej.

Finansowanie Obrony Cywilnej

Przygotowane przepisy odnoszą się także do kwestii związanych z finansowaniem ochrony ludności i obrony cywilnej i przewidują, że na rozwój systemu ochrony ludności i obrony cywilnej będzie przeznaczane co najmniej 0,3 % PKB. Dzięki temu Polska będzie miała nowoczesny system ochrony ludności i obrony cywilnej na miarę XXI wieku, dzięki któremu Polacy będą czuli się bezpiecznie.

Szkoda tylko, że tak późno skoro Polska od dwóch lat jest państwem przyfrontowym. Sytuacja w Ukrainie w kolejnym roku wojny pozostaje bardzo złożona i obarczona dużą niepewnością. A amerykanie ściągają do Polski dodatkowe czołgi Abrams na wypadek wojny. To część większej operacji, która zwiększa obronność wschodniej flanki NATO.

Opracowanie i grafika: MSWiA + Prawo.pl